اگر شخصی در مورد زبان ترکی، دانشگاه های ترکیه، زندگی در ترکیه و راهنمای کامل تحصیل در ترکیه جستجو کند و یا در پی انجام اموری مرتبط با این زمینه ها باشد،‌ قطعا با کلمه آزمون تومر (TOMER) برخورد کرده است. این آزمون که امروزه مانند آزمون های بین الملی دیگری مانند تافل، آیلتس و… در ایران شهرت یافته است،‌ در همان حد ارزشمند و نیازمند مطالعه است. خواندن این مقاله شما را با کلیات و جزئیات این آزمون و دلیل اهمیت آن آشنا خواهد کرد و یکی از قدم های بسیار مهم در زمینه مهاجرت برای شما روشن خواهد شد. همانطور که می دانید دانشگاه های ترکیه جزء معتبرترین دانشگاه های سراسر جهان شناخته می شوند. تحصیل در ترکیه به دلیل داشتن هزینه پایین، کیفیت عالی آموزشی، ارائه امکان پذیرش بدون کنکور ترکیه و امکانات خوب دیگر، توجه بسیاری از دانشجویان ایرانی را به خود جلب کرده است. آزمون تومر به عنوان رسمی ترین آزمون در ترکیه برای سنجش میزان آشنایی با زبان ترکی است. این آزمون توسط دولت ترکیه و با مسئولیت دانشگاه آنکارا که جزو یکی از برترین دانشگاه های ترکیه نیز هست ایجاد شده است تا مهاجرینی که قصد ادامه تحصیل و یا اشتغال در بهترین و پردرآمدترین مشاغل در ترکیه را دارند، با کسب نمره قابل قبول در این آزمون و اثبات آشنایی کافی آنها با زبان ترکی،‌ بتوانند وارد دانشگاه ها یا بازار کار ترکیه بشوند.

کلمه تومر (TÖMER) مخفف Türkçe Öğretim Merkezi یا همان مرکز آموزش زبان ترکی است که در دانشکده زبان و ادبیات ترکی دانشگاه آنکارا (Ankara Universitesi) واقع شده است و توسط بخش UTS یا همان آزمون زبان ترکی از راه دور (Uzaktan Türkçe Sınavı)‌ برگزار می شود. البته برای ورود به دانشگاه های انگلیسی ترکیه،‌ آزمون تافل مد نظر خواهد بود و در بیشتر مواقع آزمون تومر مورد نیاز نیست.

سطوح آزمون تومر

این آزمون دارای ۶ بخش متفاوت شامل A1, A2, B1, B2, C1, C2 است که مجموع این سطوح در ۱۲ مرحله مختلف آموزش داده می شود. کتاب مرجع آزمون تومر نیز سری کتابهای HITIT است که توسط دانشگاه آنکارا تالیف و چاپ می شود. بخش ها و مراحل گذراندن آزمون تومر به شرح زیر است:

A1: این سطح از مجموعه آموزش تومر نشانگر شامل مفاهیم بسیار ساده با سوالاتی ساده در آزمون است.

A2: این سطح نشانگر آشنایی داوطلب با مفاهیم اولیه و پایه زبان ترکی است و داوطلب باید بتواند با نوع ادبیات زبان ترکی آشنایی داشته باشد.

B1: این سطح نشانگر آشنایی متوسط داوطلب با زبان ترکی است. با گذراندن این سطح داوطلب می بایست بتواند مکالمه های روزمره و عادی را انجام دهد.

B2: در این سطح داوطلب می تواند مکالمات و نوشتارهای موجود در اجتماع را فهمیده و پاسخ دهد. و دارای درک نسبتا خوبی از زبان ترکی است.

C1:‌ در این سطح داوطلب می بایست آشنایی خوبی با زبان ترکی داشته باشد تا جایی که بتواند مکالمات و نوشتارهای سطح بالای ترکی را فهمیده و پاسخ دهد و نباید مشکل زبانی در امورات خود داشته باشد.

C2: این سطح بالاترین میزان یادگیری زبان ترکی است به طوری که فرد مورد نظر باید دانشی به اندازه یک شهروند ترک را داشته باشد و حتی در پیچیده ترین حالت های زبانی نیز قادر به پاسخگویی باشد.

مراحل آموزش تومر و کتاب های HITIT نیز به این شکل است:

پایه ۱ و ۲: برای آموزش سطح A1، کتاب New HITIT 1، درس های ۱ تا ۶

پایه ۳ و ۴: برای آموزش سطح A2، کتاب New HITIT 1، درس های ۷ تا ۱۲

متوسط ۱،۲،۳،۴: برای آموزش سطح B1، کتاب New HITIT 2، درس های ۱ تا ۱۲

متوسط به بالا ۱ و ۲: برای آموزش سطح B2، کتاب New HITIT 3، درس های ۱ تا ۶

متوسط به بالا ۳ و ۴:‌ برای آموزش سطح C1، New HITIT 3، درس های ۷ تا ۱۲

البته باید به این نکته توجه کرد که سطح C2 جزو آموزش های تومر محسوب نمی شود و فقط برای افرادی است که دانشی هم سطح با زبان مادری خودشان از زبان ترکی دارند.

انواع مدرک و طریقه اخذ آن در آزمون تومر

به طور کلی آزمون تومر دارای دو نوع مدرک است، Diploma (دیپلم) و Sertifika ( گواهی نامه). گواهی نامه یا همان سرتیفیکا اعتباری بین ۶ ماه تا ۲ سال خواهد داشت و به کسانی که بتوانند نمره کافی برای سطوح A1،  A2، B1 و B2 را کسب کنند تعلق می گیرد. مدرک دیپلم نیز برای کسانی است که بتوانند نمره کافی برای سطوح C1 و یا C2 را داشته باشند تعلق می گیرد. همچنین مدرک دیپلم تومر دارای اعتباری مادام العمر است. مدرک سرتیفیکا از طرف ریاست مرکز TÖMER دانشگاه آنکارا صادر می شود اما مدرک دیپلم مستقیما از طرف ریاست دانشگاه آنکارا صادر می شود و دارای اعتبار بسیار ارزشمند تری است.

نحوه ارزیابی و نمرات

داوطلبان با شرکت در دوره های آموزش تومر،‌ چهار مهارت اصلی یعنی مهارت های خواندن (Reading)، نوشتن (Writing)، شنیداری (Listening) و گفتاری (Speaking) را فرا می گیرند. در پایان هر دوره نیز با توجه به آموزشگاهی که در آن در حال گذراندن دوره خود هستند، یا توسط استاد مربوطه و یا با آزمون پایان دوره مجوز آموزش دوره بعدی را به دست می آورند.

نمرات آزمون نیز به شکل زیر خواهد بود:

اگر فردی در یک مهارت نتواند کمترین نمره را کسب کند، امکان شرکت در آزمون جبرانی را خواهد داشت اما اگر در بیش از یک مهارت نتواند نمره کافی را کسب کند، در آزمون مردود محسوب شده و باید دوباره در دوره مردود شده شرکت کرده و آزمون دهد.

با کسب در مجموع نمره ۵۰ تا ۵۹، داوطلب موفق به کسب مدرک A1، با کسب نمره ۶۰ تا ۶۵ مدرک B1 تعلق خواهد گرفت، با نمره ۶۶ تا ۷۰ مدرک B2 و با نمره ۷۱ تا ۱۰۰ مدرک C1 به داوطلب تعلق خواهد گرفت. همچنین برای کسب مدرک C2 داوطلب نیاز خواهد داشت تا عملکرد فوق العاده ای را از خود در تمام مهارت ها نشان دهد و دانشی به اندازه زبان مادری در زبان ترکی داشته باشد.

محل برگزاری آزمون تومر

شرکت کنندگان در آزمون تومر دارای دو انتخاب برای محل آزمون هستند، یا می توانند در یکی از مراکز اعلام شده از طرف دانشگاه آنکارا در ترکیه این آزمون را انجام دهند یا می توانند در آزمون تومر که هر چند ماه یکبار در تهران برگزار می شود شرکت کنند. لازم به ذکر است تاریخ آزمون ها متفاوت است و بهترین راه پیگیری ثبت نام و محل آزمون،‌ کسب اطلاعات از آموزشگاه های دارای مجوز آموزش دوره های تومر است.

در نتیجه داوطلب می بایست پس از گذراندن دوره ذکر شده در یکی از آموزشگاه ها، با ارائه ۲ قطعه عکس، کپی پاسپورت و یا کپی شناسنامه ترجمه شده به زبان ترکی (در صورت نداشتن پاسپورت) را به محل اعلام شده تحویل بدهد.

قیمت شرکت در آزمون سرتیفیکا ۱۰۰ یورو و آزمون دیپلما نیز ۱۵۰ یورو است.

چه کسانی به مدرک تومر نیاز دارند؟

افرادی که قصد تحصیل در دانشگاه های ترکیه را دارند، معمولا برای تحصیل در رشته های پزشکی و دندانپزشکی مخصوصا در دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت در ترکیه نیازمند مدرک C1 و برای رشته های مهندسی معمولا نیازمند داشتن مدرک B1 یا B2 هستند. اما عموما برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و یا دکتری مدرک B2 کافی خواهد بود. همچنین اگر فردی قصد کار در ترکیه را دارد، ممکن است از طرف شرکت مورد نظر موظف به ارائه مدرک آزمون تومر در سطح مورد نظر آن شرکت باشد.